---

Polska Federacja Psychoterapii
30-693 Kraków
ul. Gwarna 2A
tel. + 48 504 547 361
biuro@pfp.org.pl
www.pfp.org.pl






Szanowny Panie Premierze,

Zarząd Polskiej Federacji Psychoterapii zwraca się z petycją o przesunięcie terminu wejścia w życie Ustawy o Zawodzie Psychologa i Samorządzie Zawodowym Psychologów z dnia 8 czerwca 2001r (Dz. U. nr 83, poz.763), jak również z zapytaniem dotyczącym kontynuacji procesu legislacyjnego zmian Ustawy, której znaczenie społeczne jest tak istotne.

Termin wejścia w życie w/w Ustawy był już dwukrotnie przesuwany z powodu konieczności zmiany wadliwych prawnie i szkodliwych społecznie zapisów. Sejm poprzedniej kadencji nie zdążył uchwalić poprawek i jeśli prace nowo powołanego Sejmu nie będą przedsięwzięte w tym zakresie, wadliwa ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2006r.

W Ustawie o Zawodzie Psychologa i Samorządzie Zawodowym Psychologów znajdują się zapisy dotyczące zawodu psychoterapeuty, który zgodnie z Deklaracją Strasburską na temat psychoterapii z 21.10.1990r (załącznik nr 1) jest zawodem odrębnym i samodzielnym. Konsekwencją wynikającą w/w zapisów Ustawy jest nieuzasadnione merytorycznie zmonopolizowanie zawodu psychoterapeuty przez psychologów i penalizowanie działań wykształconych psychoterapeutów uprawiających profesjonalnie swój zawód i nie będących psychologami.

Rozdział 1 art. 4 ust. 1 Ustawy stanowi:
„Wykonywanie zawodu psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na:
1) diagnozie psychologicznej,
2) opiniowaniu,
3) orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią,
4) psychoterapii,
5) udzielaniu pomocy psychologicznej ”.

Z kolei Rozdział 8 art. 61 ust.1 Ustawy stanowi:
„Osoba, która świadczy usługi psychologiczne nie mając prawa wykonywania zawodu psychologa podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny”.

Ograniczenie prawa uprawiania zawodu psychoterapeuty i świadczenia pomocy psychologicznej wyłącznie do psychologów jest nie do zaakceptowania z następujących powodów:

1. Ustawa narusza Konstytucję RP w art. 65 ust.1 ograniczając prawo wykonywania wyuczonego zawodu oraz w art.68 ograniczając obywatelom dostępność leczenia w obszarze zdrowia psychicznego.
   
2. Regulacja ta zmniejsza dostępność usług psychoterapeutycznych dla pacjentów, gdyż pozbawia praw do wykonywania wyuczonego zawodu wszystkich psychoterapeutów nie będących psychologami.
   
3. Społecznie szkodliwe jest ustawowe rozwiązanie prawne polegające na pozbawieniu możliwości świadczenia pomocy psychologicznej przez osoby nie będące psychologami. Wszelkie ruchy samopomocowe, grupy wsparcia, duszpasterskie poradnie rodzinne, działania skierowane na profilaktykę patologii społecznych, praca w obszarze pomocy społecznej itp. oraz wiele sytuacji życiowych, w których ludzie świadczą sobie nawzajem pomoc psychologiczną staną się z dniem 1 stycznia 2006r. nielegalne i zagrożone sankcją karną.
   
4. Tysiące osób pracujących zawodowo i społecznie w obszarze udzielania pomocy psychologicznej, rzetelnie pracujących w instytucjach państwowych i organizacjach społecznych z dniem 1.01.2006 zgodnie z nowym prawem straci prawo wykonywania swojej pracy, a ich dotychczasowi pacjenci zostaną pozbawieni wsparcia.
   
5. Państwo stanie przed koniecznością zapewnienia opieki zdrowotnej np. w obszarach: uzależnień, pomocy społecznej itp. przy ogromnych brakach kadrowych wykwalifikowanych pracowników
   Tworzy się w Polsce kolejna korporacja zawodowa, która nie tylko decyduje o dostępie do zawodu psychologa, ale również reglamentuje cały obszar pomocy psychologicznej i zawłaszcza zawód psychoterapeuty.
   
6. Zawód psychoterapeuty jest w rozumieniu europejskich standardów zawodu psychoterapeuty - odrębnym zawodem, zawodem zaufania publicznego. (załącznik nr 2).
   
7. Zarówno w Polsce, jak i na świecie - zawód psychoterapeuty wykonują z powodzeniem odpowiednio przeszkoleni absolwenci różnych studiów magisterskich, w szczególności humanistycznych i medycznych.
   
8. Ustawowa przesłanka - ukończenia studiów psychologicznych w żadnym wypadku nie jest wystarczającą przesłanką do prowadzenia psychoterapii, ponieważ uzyskanie samodzielności w wykonywaniu zawodu psychoterapeuty wymaga co najmniej 4 lat specjalistycznego szkolenia podyplomowego
   
9. Regulacja wskazanej ustawy jest sprzeczna z regulacjami europejskimi określonymi przez Europejskie Stowarzyszenie Psychoterapeutyczne (European Association for Psychotherapy) i Deklarację Strasburską na temat psychoterapii z 21.10.1990r stanowiącą, że psychoterapeutą może być osoba z wykształceniem wyższym medycznym lub humanistycznym.
   
10. Ze względu na szczególną funkcję społeczną psychoterapeutów, odwołując się do najlepszej praktyki europejskiej, odrębna regulacja prawna psychoterapii na poziomie ustawy w Polsce, zapewniłaby bezpieczeństwo wykonywania zawodu psychoterapeutom i chroniłaby pacjentów.

Przedstawione przez nas powyżej argumenty znalazły uznanie w Ministerstwie Zdrowia, które zaproponowało własny projekt zmian precyzujących w w/w. Ustawie zagadnienia dotyczące psychoterapii (załącznik nr 3). Podobnie Polskie Towarzystwo Psychologiczne uznając naszą argumentację wniosło poprawki umożliwiające wykonywanie zwodu psychoterapeuty nie psychologom (załącznik nr 4).

Ponadto rozwiązaniom proponowanym w Ustawie zarzuca się:

• niezgodność z dyrektywami unijnymi i prawem europejskim, co stwierdził w swojej opinii Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (załącznik nr 5);
  
• wątpliwą podstawę prawną ustanawiania kolejnej korporacji zawodowej - brak uregulowań dotyczących „zawodu zaufania publicznego” i określenia jakie jego cechy powinny usprawiedliwiać tworzenie samorządu zawodowego;
  
• nieprecyzyjne zdefiniowanie zawodu psychologa i jego kwalifikacji zawodowych - wada szczególnie istotna w sytuacji penalizowania działań osób nieprawnie wykonujących zawód psychologa;
  
• nieuzasadnioną konieczność uzyskania od wojewody pozwolenia na wykonywanie prywatnej praktyki psychologicznej;
  
• brak określenia miejsca i zasad odbywania i zaliczania stażu zawodowego;
  
• brak ustawowej definicji pojęcia „usługa psychologiczna” i brak dokładnego określenia na czym polega świadczenie usług psychologicznych, określenia ”opiniowanie” i „orzekanie” są nieprecyzyjne;
  
• brak kompletnego, jednoznacznego i precyzyjnego określenia wszystkich elementów czynu zabronionego oraz grożącej za jego popełnienie kary ( zgodnie z postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 25.09.1991r, S/91 i z 13.06.1994r. S 1/94).

Zastrzeżenia do w/w Ustawy skłoniły Sejm poprzedniej kadencji do przesunięcia terminu jej wejścia w życie i podjęcia na nowo prac legislacyjnych zmierzających do usunięcia i przygotowania zmian wadliwych zapisów. W tym celu powołano Nadzwyczajną Komisję Sejmową pracującą pod przewodnictwem posła Tadeusza Cymańskiego. Prace legislacyjne, w których brał udział również przedstawiciel PFP niestety nie zostały doprowadzone do końca i w efekcie nie znowelizowana wadliwa ustawa może wejść w życie zagrażając prawidłowemu funkcjonowania społeczeństwa w materii tak ważnej, jaką jest zdrowie obywateli.

Polska Federacja Psychoterapii uznając i popierając konieczność uregulowania prawnego zawodu psychologa apeluje o opracowanie nowelizacji ustawy w sposób rzetelny, zgodny z europejskimi standardami w tej newralgicznej, społecznie dziedzinie i nie dopuszczenie do wejścia w życie wadliwej ustawy.

Polska Federacja Psychoterapii zrzeszająca 20 stowarzyszeń i innych podmiotów (załącznik nr 6) będąc reprezentacją organizacji działających na polu psychoterapii, podkreśla i wyraża gotowość aktywnego uczestniczenia w pracach nad nowelizacją Ustawy o Zawodzie Psychologa i Samorządzie Zawodowym Psychologów.

Z poważaniem

Prezes Polskiej Federacji Psychoterapii
Katarzyna Węglorz-Makuch


Załączniki:

1. Deklaracja Strasburska na temat psychoterapii z 21.10.1990 r. (Strasbourg Declaration on Psychotherapy of 1990)
   
2. Rozróżnienie zawodu psychoterapeuty, psychologa, psychiatry
   
3. Projekt zmian wniesiony przez Ministerstwo Zdrowia
   
4. Projekt zmian wniesiony przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne
   
5. Opinia Urzędu Integracji Europejskiej z dnia 25. 09.2000 r do sprawozdania Komisji Polityki Społecznej, Komisji Transportu Łączności oraz Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.
   
6. Lista organizacji zrzeszonych w Polskiej Federacji Psychoterapii na dzień 26 listopada 2005r

---

Minister Zdrowia
MZ-NZ-ZM-0760-4738-6/KC/05




Szanowna Pani Prezes,

Odpowiadając na pisma skierowane do Pana Premiera Kazimierza Marcinkiewicza w sprawie przesunięcia terminu wejścia w życie ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów oraz na pismo z dnia 10 listopada br. przesłane do Ministerstwa Zdrowia uprzejmie informuję, iż Minister Pracy i Polityki Społecznej, który zgodnie z art. 6 ww. ustawy sprawuje nadzór nad jej wykonaniem, podjął działania legislacyjne zmierzające do opóźnienia terminu wejścia w życie ww. ustawy do dnia 1 stycznia 2008 r.

Wyrażam nadzieję, iż w tym czasie będzie możliwe przedstawienie nowego projektu nowelizacji ustawy o zawodzie psychologa, który to projekt będzie zgodny z zasadą równości wobec prawa w zakresie jednakowego, zgodnego z kryteriami określonymi w ustawie, dostępu do wykonywania czynności z zakresu psychoterapii. Wolność wyboru i wykonywania zawodu nie może mieć bowiem charakteru absolutnego. Przesłanki dostępności do prowadzenia psychoterapii opierać się powinny na kryteriach odpowiedniej wiedzy praktycznej i teoretycznej. Pragnę podkreślić, iż studia na kierunku psychologia, podobnie jak na kierunku lekarskim są niewątpliwie najbardziej przydatne do wykonywania czynności w zakresie psychoterapii. Jednakże, ukończenie tych studiów, podobnie jak studiów na innych kierunkach humanistycznych i społecznych, nie daje wystarczającej wiedzy specjalistycznej do prowadzenia psychoterapii. Dlatego też, w celu zagwarantowania zdrowia i bezpieczeństwa pacjentów, niezbędnym jest uregulowanie zasad i sposobu kształcenia podyplomowego w psychoterapii, a także standardów postępowania i procedur medycznych w tym zakresie.

Wyrażam nadzieję na dalszą współpracę ze środowiskiem psychoterapeutów w procesie przygotowania regulacji w tym zakresie.

Z wyrazami szacunku
Zbigniew Religia


Do wiadomości:
Pani mgr Anna Ostaszewska - Przewodnicząca ZG Stowarzyszenia Psychologów Chrześcijańskich
Pan Jerzy Pawlik - Przewodniczący ZG Instytutu Analizy Grupowej „Rasztów”
Pani Małgorzata Ojrzyńska - Prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego
Pan Maciej Musiał - Prezes Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej

---

Minister Pracy Krzysztof Michałkiewicz początkowo zamierzał odroczyć wejście w życie ustawy o kolejne 2 lata, by mieć czas na wprowadzenie koniecznych zmian, lecz, pod naciskiem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, w ostatnich dniach grudnia 2005 roku wycofał się z tego projektu. W rezultacie z dniem 1 stycznia 2006 roku niespodziewanie weszła w życie niepoprawiona ustawa.

---

Sonda

Czy ustawa o zawodzie psychologa jest potrzebna?

---

Opublikowano: 2005-11-02

Oceń artykuł:
1
2
3
4
5
6

Ten artykuł nie ma jeszcze żadnych komentarzy. Skomentuj artykuł