Reklamy
Artykuł
Ela Kalinowska
Jak bezpiecznie korzystać z pomocy psychologicznej w internecie?
- Dowiesz się jak rozpoznać, czy dana oferta pomocy psychologicznej on-line jest wiarygodna. Czy warto jej zaufać, czy lepiej ją odrzucić.
Korzystanie z pomocy psychologicznej on-line staje się coraz bardziej popularne. Rośnie zarówno liczba specjalistów oferujących usługi w sieci, jak i chętnych korzystających z nich. Decydując się na tę formę kontaktu ze specjalistą, należy pamiętać o kilku ważnych zasadach, dzięki którym znacznie można zmniejszyć ryzyko, jakie niesie ze sobą brak bezpośredniej relacji.
Pomoc psychologiczna on–line nazywana jest też e-terapią, a specjalista jej udzielający e-terapeutą. Warto wiedzieć, że e-terapia jest zjawiskiem zupełnie nowym i nie do końca jeszcze poznanym, choć pierwsze badania wskazują, że może stanowić skuteczną pomoc w różnych życiowych problemach. Szczególnie tych, związanych z zaistnieniem jakiejś sytuacji kryzysowej. W przypadku bardzo nasilonych problemów natury emocjonalnej wskazana jest raczej tradycyjna psychoterapia.
Sprawdź na czy wiesz dokładnie, jak będzie wyglądał twój kontakt z osobą pomagającą
E-terapia jest na tyle nową formą pomocy, że nie wytworzyła jeszcze wspólnych dla wszystkich terapeutów zasad działania. Oznacza to, że nie można powiedzieć, „to postępowanie jest właściwe, a to nie”. Generalnie każdy terapeuta sam określa, na czym polegać będzie jego pomoc oraz jakie będą jej zasady i warunki.
Dlatego ważne jest, aby na początku dowiedzieć się dokładnie, jak będzie wyglądał dalszy kontakt. Warto brać pod uwagę pomoc tych specjalistów, którzy sami od razu podają zasady, jakie będą obowiązywać obie strony.
Jeśli jest to niejasne, lepiej wycofać się z takiej relacji. Np. w pomocy poprzez mail różni terapeuci mogą różnie definiować, na czym kontakt polega: w mojej praktyce kontakt jest określony w czasie. Umawiam się na 30 dni, w tym czasie osoba, z którą rozmawiam może wysłać maile i otrzymywać odpowiedzi ode mnie w czasie nie dłuższym niż 2 dni.
Inni stosują inne rozwiązania np. osoba wysyła maile, co dwa dni (są one z góry określone) i dostaje odpowiedź następnego dnia, albo umowa jest na 10 maili bez określania czasu, ale np. z określeniem maksymalnej ilości słów.
Nie można powiedzieć, które z tych rozwiązań jest najlepsze – każdy e-teraputa kierując się swoim doświadczeniem wybiera takie, które uważa za najbardziej korzystne. Ważne jest natomiast, aby stosowane przez terapeutę rozwiązanie było wyjaśnione od samego początku.
Sprawdź czy osoba pomagająca ma odpowiednie przygotowanie. Korzystaj z różnych źródeł informacji
E-terapeutą może nazwać się właściwie każdy, kto będzie miał na to ochotę – w praktyce nie ma żadnych prawnych regulacji odnośnie tego rodzaju działalności. Dodatkowo, jak już wcześniej wspomniałam, nie ma ani zwyczajowych, ani pisanych zasad prowadzenia tego typu pomocy, więc sprawą kluczową jest odpowiedź na pytanie, komu można i warto zaufać.
Najlepiej przygotowani do udzielania pomocy psychologicznej są psycholodzy, psychiatrzy i psychoterapeuci. Nie wdając się w rozróżnienia tych profesji można uznać, że jeśli ktoś reprezentuje jedną z nich, tzn. jest psychologiem, psychiatrą lub psychoterapeutą, jest również przygotowany do pomagania ludziom w różnego rodzaju problemach natury psychicznej. W związku z tym, wybierając e-terapeutę warto sprawdzić, czy osoba ta ma odpowiednie wykształcenie lub przygotowanie.
Psychologiem lub psychiatrą zostaje się w wyniku ukończenia studiów wyższych i specjalizacji. Psychoterapeutą natomiast zostaje ktoś po studiach wyższych (nie koniecznie o kierunku psychologicznym) i kilkuletnim szkoleniu w zakresie psychoterapii.
Oczywiście warto pamiętać, że pomaganie ludziom to dziedzina wiedzy praktycznej i samo wykształcenie i szkolenie nie wystarcza, im ktoś ma dłuższą praktykę, tym jego umiejętności i wiedza są większe.
Tak, więc wybierając, e-terapeutę dla siebie trzeba sprawdzić czy ma:
- odpowiednie wykształcenie (psychiatra, psycholog, psychoterapeuta);
- doświadczenie w pomaganiu ludziom w problemach natury psychicznej (pracował lub pracuje w poradni zdrowia psychicznego, ośrodku psychoterapii, oddziale leczenia zaburzeń psychicznych itp.).
Informacje te powinny znajdować się na stronie oferującej pomoc, jednakże nie powinno to być jedyne źródło informacji o osobie pomagającej.
Gdzie jeszcze, można szukać informacji o terapeucie?
U osób, które z tej pomocy korzystały, a także na stronach uczelni wyższych na listach absolwentów (warto pamiętać, że kobiety zmieniają nazwiska i mogą być na tych listach pod innym nazwiskiem niż obecne) oraz na stronach poradni, gdzie te osoby pracują. Dobrym źródłem wiedzy o danej osobie są artykuły i porady publikowane na różnych portalach tematycznych. Pokazują one sposób myślenia i podejście do osób, którym się pomaga.
Sprawdź, czy możesz mieć z osobą pomagającą kontakt w realu. Zapisz kontakty do terapeuty gdzieś poza komputerem
Jak już powiedziałam, wcześniej dobrze jest szukać osób, które udzielają pomocy psychologicznej również w tradycyjnej formie, ponieważ mają doświadczenie, a nie tylko wiedzę. Ważne to jest również z innego powodu, mianowicie można mieć kontakt ze swoim terapeutą również poza siecią. Czasem okazuje się, że kontakt przez internet jest niewystarczający i trzeba go przenieść do realnego gabinetu. W takich sytuacjach dobrze jest, gdy jest to ta sama osoba i nie powstaje konieczność opowiadania jeszcze raz o sobie tego samego.
Możliwość kontaktu z terapeutą poza siecią stanowi też zabezpieczenie na wypadek problemów technicznych np. awarii komputera.
Awaria może zdarzyć się zarówno na komputerze osoby korzystającej z pomocy, jak również poza nim np. na serwerze lub komputerze terapeuty. W takiej sytuacji kontakt zostaje przerwany i powstaje sytuacja, w której nie wiadomo, co się stało. Np. ktoś wysłał maila i czeka na odpowiedź, która nie przychodzi, zaczyna się zastanawiać, czy przypadkiem nie został oszukany lub, że napisał coś, co obraziło terapeutę. Z drugiej strony terapeuta nie dostając wiadomości może myśleć, że osoba zrezygnowała. Tym bardziej, jeśli nie odpowiada na kolejne pytanie, co się stało.
Właśnie na taką ewentualność warto mieć alternatywną formę kontaktu. W swojej praktyce podaję numer swojego telefonu i proszę o informację tą drogą, jeśli osoba, z którą rozmawiam mailowo uzna, że kontakt został zerwany (np. nie otrzymuje ode mnie odpowiedzi dłużej niż 2 dni). Inną możliwością jest kontakt z ośrodkiem, w którym pracuję udzielając pomocy – na stronie internetowej ośrodka są wszystkie dane adresowe potrzebne do kontaktu.
Z tych samych powodów (możliwych awarii) warto mieć zapisane kontakty do terapeuty gdzieś poza komputerem np. w notatniku lub kalendarzu.
Zabezpiecz swoje pliki przed osobami trzecimi; nie korzystaj z pomocy psychologicznej w godzinach pracy i ze służbowej skrzynki mailowej
Inną kwestią związaną z bezpiecznym korzystaniem z pomocy psychologicznej przez Internet jest zabezpieczenie plików związanych z pomocą on-line. Jeśli kontakt z terapeutą odbywa się mailowo, lub poprzez komunikatory typu GG lub chat, powstaje zapis wszystkiego, „co zostało powiedziane”. Istotne jest, więc zabezpieczenie tego zapisu, tak, aby nie wpadł w niepowołane ręce. Dlatego korzystając z pomocy on-line, w żadnym wypadku nie należy tego robić w godzinach pracy i/lub ze służbowej skrzynki mailowej. Trzeba pamiętać, że pracodawca w każdej chwili ma prawo sprawdzić jej zawartość.
Jeśli z komputera korzystają inne osoby, należy zabezpieczyć pliki hasłem lub zgrać je na jakiś zewnętrzny nośnik danych.
Wymagaj od e-terapeuty zachowania poufności kontaktu, nie podawaj swoich danych osobowych
Terapeuta powinien na początku kontaktu zobowiązać się do przestrzegania zasady poufności, czyli nie przesyłania ani nie publikowania zapisanych danych. Jeśli tego nie uczyni, warto poprosić go o takie zobowiązanie lub zrezygnować z jego pomocy.
Zasada poufności dotyczy też ochrony danych osoby korzystającej z tego rodzaju pomocy. Warto wiedzieć, że aby uzyskać pomoc, nie potrzeba podawać swoich danych osobowych. Nie ma żadnego powodu, aby e-teraputa tego oczekiwał, czy żądał.
Jeśli dany specjalista udziela porad na jakimś forum, np. na portalu, osoba, której sprawa będzie w ten sposób omawiana, powinna być o tym poinformowana i wyrazić na to zgodę. W moim odczuciu, powinna być to wtedy porada bezpłatna, ponieważ zgoda na publikację jest już swego rodzaju opłatą. Udzielając porad publicznie terapeuta powinien zadbać o to, aby nie podawać w nich informacji, które by mogły być, użyte do identyfikacji osoby.
Uważnie wybieraj specjalistę i jak już nawiążesz z nim kontakt nie konsultuj się z innymi. Nie podejmuj terapii on-line, jeśli już jesteś w trakcie terapii tradycyjnej
Łatwość, z jaką można nawiązać kontakt ze specjalistą przez internet stanowi dla niektórych pokusę konsultowania się z kilkoma psychologami naraz. Jest to niewskazane, ponieważ istnieje wiele różnych podejść terapeutycznych i wiele wynikających z nich metod. Terapeuci bardzo różnią się między sobą tym, co uznają za istotne i potrzebne do lepszego radzenia sobie z problemami. Wejście w kontakt z różnymi psychoterapeutami w jednym czasie może więc prowadzić do poczucia zagubienia i chaosu, co ostatecznie bardzo utrudnia zmianę i znajdowanie tego, do czego się dąży. Poza tym dłuższy kontakt jest procesem, w którym bywają momenty trudne i budzące chęć ucieczki. Momenty te warto omówić z tym terapeutą, w kontakcie z którym powstały.
Są to też powody, dla których nie należy podejmować kontaktu on-line w trakcie rozpoczętej już wcześniej tradycyjnej terapii.
Korzystanie z pomocy psychologicznej on-line, choć nie jest stuprocentowo bezpieczne (podobnie jak w tradycyjnej terapii), może być bardzo pomocne, zwłaszcza, gdy dotarcie do specjalisty zajmującego się tradycyjną formą pomocy jest trudne. Ryzyko nie przekreśla wartości tego, co można w tą drogą uzyskać – trzeba po prostu uważać i wiedzieć, komu warto zaufać.
Korzystając z internetu warto więc stosować zasadę „ograniczonego zaufania” – dotyczy to zarówno kupowania różnych produktów jak i korzystania z usług, w szczególności z pomocy psychologicznej.
Opublikowano: 2009-01-26