Artykuł

Marcin Gonera

Marcin Gonera

Autorytet nauczyciela


Jednym z głównych zadań pedeutologii – działu pedagogiki, której przedmiotem są zagadnienia dotyczące nauczyciela, jest ustalenie roli wychowawcy w procesie zdobywania przez dziecko wiedzy. Nauka ta dotykając problemu autorytetu pedagogicznego, bada związek między osobowością nauczyciela a sukcesami jego uczniów. W ten sposób szuka wskazówek pozwalających zwiększyć efektywność nauczania.

Zdaniem Stanisława Korczyńskiego osobowość nauczyciela to ogół wszystkich jego właściwości, które przejawiają się w różnych formach zachowań regulujących jakość interakcji między nim a wychowankiem. Efektem określonego sposobu zachowania się nauczyciela jest motywacja ucznia do pracy.

Słowo "autorytet" pochodzi z łacińskiego auctoritas i oznacza wiarygodność, postawę odznaczającą się godnością, powagę i dostojeństwo. Głównym czynnikiem warunkującym powstanie autorytetu jest uznanie przez pedagoga godności ucznia jako osoby, czego skutkiem są relacje oparte na zaufaniu i życzliwości.

Według Stefana Szumana nauczyciel z autorytetem to taki, który posiada pedagogiczny talent, czyli zdolności przerastające przeciętną normę i umożliwiające osiągnięcie nieprzeciętnych sprawności. Nie istnieje jedna cecha, która jest podłożem talentu, ale niewątpliwie podstawowym warunkiem jest bogactwo osobowości. Uważa on, że utalentowany pedagog musi się charakteryzować duża inteligencją, musi autentycznie kochać dzieci, znać swój przedmiot nauczania, posiadać dojrzałą osobowość oraz interesować się tym, czego naucza.

Z kolei Zygmunt Mysłakowski twierdzi, że talent przejawia się w tym, że nauczyciel jest kontaktowy, czyli umie współtworzyć odpowiednią atmosferę, a także posiada żywą wyobraźnię pomagającą mu aranżować sytuacje odbiegające od schematu. Musi się on ponadto cechować empatią i otwartością.

Mieczysław Kreutz zwraca uwagę na związek między zdolnościami sugestywnymi a prawidłową osobowością nauczyciela. Podkreśla on, że pewność siebie, spokój, wiara we własny możliwości, ale także bezkompromisowość i konsekwencja w realizacji wytyczonych celów, są cechami pomagającymi budować korzystne relacje pedagoga z wychowankiem.

Jaki jest związek między autorytetem pedagogicznym a szkolnymi sukcesami ucznia? Dziecko jako osoba, która potrzebuje emocjonalnego bezpieczeństwa w sposób naturalny szuka ludzi, którym może zaufać i którzy odnoszą się do niego życzliwie. W momencie, kiedy uczeń będzie szanował nauczyciela i miał świadomość że można na nim polegać, uczenie będzie dla niego łatwiejsze. Konsekwencją posiadania autorytetu jest bowiem możliwość pozytywnego wpływania na ludzi, modelowanie ich zachowań oraz formowanie ich osobowości poprzez przekazywanie im określonych norm i wartości.

Nie można jednak zapominać, że obok cech psychicznych, ważnym czynnikiem budowania autorytetu są kompetencje zawodowe nauczyciela. Musi on posiadać zdolność wykonywania swoich czynności w sposób zgodny z przyjętymi standardami. Według Bolesława Niemierko nauczyciel kompetentny umie sam konstruować program nauczania, posiada zdolność właściwej oceny pracy ucznia, a także łatwość działania w zespole.

Na koniec warto zaznaczyć, że o skuteczności pedagogicznej pracy decyduje również to, czy nauczyciel traktuje swój zawód jako pewną formę życiowego powołania. Powinien on bowiem mieć świadomość wartości miejsca, jakim jest szkoła oraz dostrzegać piękno w możliwości kształtowania osobowości młodych ludzi.



    Autor jest studentem pedagogiki rodziny na katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz teologii w Instytucie Teologicznym w Częstochowie, afiliowanym do Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.



Bibliografia


  • Janowski, A.„Uczeń w teatrze życia szkolnego”, Warszawa 1989.
  • Korczyński S., „Rzeczywisty i postulowany obraz nauczyciela”, Opole 2001.
  • Kreutz M. „Osobowość nauczyciela-wychowawcy“, Warszawa 1966.
  • Niemierko B. „Ocenianie szkolne bez tajemnic”, Warszawa 2002.




Opublikowano: 2009-05-09



Oceń artykuł:


Skomentuj artykuł
Zobacz komentarze do tego artykułu

  • Autorytet nauczyciela

    Autor: bywalec11   Data: 2009-05-10, 11:33:07               Odpowiedz

    marny+,a gdzie samorozwój ucznia i rozwijanie u ucznia
    samodzielnego myślenia,analizy,syntezy,dedukcji,redukcji
    rozwijanie własnej osobowości ucznia
    i pokierowania nim żeby samo rozwijało się
    a gdzie rywalizacja w ten sposób uczeń zawsze bedzie
    poddanym nauczyciel... Czytaj dalej

Zobacz więcej komentarzy